Thách thức các lối mòn

1. Thế nào là người có tư duy phản biện?

Người có tư duy phản biện hiểu rằng bản chất của kiến thức là động, là liên tục thay đổi. Họ hiểu rằng kiến thức mới sẽ liên tục được khám phá. Do vậy, họ liên tục học hỏi và tự thách thức những kiến thức của bản thân mình. Đối với giảng viên và nhà trường, dạy kiến thức cho người học mà không giới thiệu các trường phái, góc nhìn đối lập, các hoài nghi khoa học, hoặc không tạo điều kiện cho người học phân tích, đánh giá những trường phái khác nhau thì không thể phát triển tư duy phản biện của người học. Chỉ dạy 1 sự thật tuyệt đối, bất biến là đi ngược với khoa học, đi ngược với tư duy phản biện, cản trở sự phát triển của con người và xã hội.

Mình thử làm 1 check list các thuộc tính mà một người có tư duy phản biện cần có:

1. TÒ MÒ về thế giới. Luôn háo hức tìm kiếm SỰ THẬT.
2. Liên tục HỎI tại sao và Luôn có những câu hỏi sáng tạo.
3. Sử dụng các nguồn THÔNG TIN đáng tin cậy, có kiểm chứng.
4. Xem xét vấn đề một cách TOÀN DIỆN
5. Luôn bám sát vào VẤN ĐỀ CHÍNH
6. Là người cởi mở và nghiêm túc xem xét vấn đề từ GÓC NHÌN KHÁC góc nhìn của bản thân.
7. Sẵn lòng THAY ĐỔI góc nhìn khi có đầy đủ các bằng chứng. Không đưa ra các phán xét/ kết luận khi chưa đầy đủ bằng chứng
8. Nhận thức được sự tồn tại của ĐỊNH KIẾN/ hạn chế của của bản thân trong quá trình nhận thức, và học hỏi
9. NHẠY CẢM với cảm xúc, trình độ nhận thức, mức độ tinh tế của người khác.
10. Có khả năng ÁP DỤNG tư duy phản biện trong nhiều lĩnh vực khác nhau

2.

Qui trình tư duy phản biện

Mình thử đề xuất 1 qui trình 7 bước dùng để phân tích các tình huống, vấn đề.

Qui trình tư duy phản biện

Khi gặp tình huống gấp, có thể sử dụng 10 câu hỏi bỏ túi sau

Dzung Vu

Image source: unsplash