Vòng đời 1 đội nhóm thường đi qua 3 giai đoạn: Hình thành → lò Bát quái → Đứt gánh/Vững mạnh.
- Ở giai đoạn Hình thành, các thành viên nhóm làm quen, hiểu mục tiêu, cấu trúc. Hình thành các mối quan hệ và xây dựng niềm tin. Trưởng nhóm cần làm rõ và thống nhất mục tiêu.
| Giai đoạn 1: Hình thành | |
| Các câu hỏi của thành viên | ❏ Những người này là ai? ❏ Họ kỳ vọng gì từ mình? ❏ Ai là người lãnh đạo ❏ Chuyện gì sẽ xảy ra? |
| Phản ứng thường gặp của thành viên | ❏ Im lặng ❏ Tự ý thức ❏ Phụ thuộc ❏ Chưa có chiều sâu trong hoạt động nhóm ❏ Hơi thiếu thoải mái |
| Vai trò của nhóm | ❏ Định hướng cho thành viên và trả lời các câu hỏi ❏ Xây dựng niềm tin ❏ Xây dựng quan hệ giữa các thành viên và trưởng nhóm ❏ Thiết lập rõ ràng mục tiêu, chuẩn mực, quy trình, thủ tục, và kỳ vọng |
- Ở giai đoạn lò Bát quái, đội nhóm sẽ gặp những khó khăn, thử thách, mâu thuẫn bên trong lẫn bên ngoài (Ăn hành). Để vượt qua chúng, đội nhóm sẽ phải học cách làm việc với nhau, hình thành các chuẩn mực và vượt qua những rào cản cá nhân cũng như công việc (Làm lành). Quá trình Ăn hành + Làm lành sẽ diễn ra liên tục thường xuyên gây tác động tiêu cực (nếu Làm lành không hiệu quả) và tích cực (nếu Làm lành hiệu quả) lên đội nhóm.
| Giai đoạn 2: Lò Bát quái – Ăn hành | |
| Các câu hỏi của thành viên | ❏ Làm sao chúng ta giải quyết các bất đồng? ❏ Làm sao chúng ta ra quyết định khi chưa có đồng thuận? ❏ Làm thế nào chúng ta trao đổi các thông tin tiêu cực ❏ Tôi có muốn tiếp tục là thành viên của nhóm? ❏ Làm sao tôi có thể bước ra khỏi các ràng buộc? |
| Phản ứng thường gặp của thành viên | ❏ Đoàn kết hay bè phái ❏ Cạnh tranh giữa các thành viên ❏ Bất đồng với trưởng nhóm ❏ Thách thức các ý kiến của thành viên khác |
| Vai trò của nhóm | ❏ Quản lý các mâu thuẫn ❏ Hợp thức hóa các thể hiện/ biểu hiện tích cực mang tính cá nhân ❏ Chuyển đổi từ không muốn lệ thuộc người khác sang lệ thuộc và hỗ trợ lẫn nhau ❏ Thúc đẩy sự đồng thuận giữa các ý kiến bất đồng ❏ Khuyến khích các thể hiện mang tính hỗ trợ đối với các ý kiến bất đồng |
| Giai đoạn 2: Phát triển năng lực lãnh đạo
| |
| Các câu hỏi của thành viên | ❏ Các chuẩn mực và giá trị của nhóm là gì? ❏ Làm thế nào để mình có thể hòa đồng nhất với các thành viên khác? ❏ Làm thế nào để mình thể hiện sự hỗ trợ những thành viên khác? ❏ Làm thế nào để mình hòa hợp và thích nghi với nhóm |
| Phản ứng thường gặp của thành viên | ❏ Hợp tác ❏ Tuân thủ các tiêu chuẩn và kỳ vọng ❏ Gia tăng sự thu hút của cá nhân ❏ Bỏ qua các khác biệt và bất đồng |
| Vai trò của nhóm | ❏ Duy trì sự đoàn kết và gắn kết ❏ Thúc đẩy sự tham gia của các thành viên và trao quyền cho họ ❏ Thể hiện sự hỗ trợ với các thành viên ❏ Phản hồi cho nhóm và từng thành viên về kết quả công việc của họ |
- Tùy thuộc vào kết quả của giai đoạn lò Bát quái, đội nhóm có thể tan rã (Đứt gánh) hoặc chuyển mình thành đội nhóm có hiệu suất cao (Vững mạnh). Nếu kết quả là Đứt gánh thì các thành viên sẽ tự động tìm những bến đỗ mới để bắt đầu giai đoạn Hình thành ở 1 đội nhóm khác. Nếu kết quả là Vững mạnh, nhóm sẽ đối diện với nhu cầu cải tiến liên tục, đổi mới, tăng tốc, và tận dụng các năng lực lõi của nhóm. Trưởng nhóm cần đỡ đầu cho các ý tưởng mới của các thành viên, đưa vào thực thi, và thúc đẩy hiệu suất vượt trội
| Giai đoạn 3: Hiệu suất cao | |
| Các câu hỏi của thành viên | ❏ Làm sao chúng ta giúp người khác phát triển hết tiềm năng? ❏ Làm sao chúng ta thúc đẩy cải tiến liên tục và sáng tạo ❏ Làm sao chúng ta phát triển dựa các năng lực lõi của mình ❏ Làm sao chúng ta duy trì năng lượng tích cực của nhóm? |
| Phản ứng thường gặp của thành viên | ❏ Tin tưởng và tin cậy lẫn nhau ❏ Cam kết vô điều kiện của các thành viên ❏ Huấn luyện và phát triển lẫn nhau ❏ Rất có tinh thần doanh nghiệp |
| Vai trò của nhóm | ❏ Tận dụng và phát triển năng lực lõi ❏ Thúc đẩy cải tiến và đổi mới ❏ Thúc đẩy quan hệ bền chặt giữa các thành viên ❏ Khuyến khích sự khác biệt và lệch ra khỏi khuôn mẫu |
- Điều quan trọng cần lưu ý ở đây là ở mỗi giai đoạn, người lãnh đạo nhóm nhất quyết không được bỏ qua bước trả lời các câu hỏi của thành viên và phải làm thế nào để câu trả lời của mình được truyền đạt rõ ràng, mạch lạc cho TẤT CẢ các thành viên trong đội nhóm. Nếu không, đội nhóm có khả năng cao sẽ không thể tiến lên để hướng về giai đoạn Vững mạnh. Những câu hỏi không được giải đáp làm rõ không sớm thì muộn cũng sẽ quay lại và gây nên những tác hại không đáng có. Người lãnh đạo đội nhóm nên chuẩn bị tinh thần trả lời các câu hỏi này nhiều lần dưới nhiều hình thức khác nhau. Trả lời 1 lần rồi hi vọng các thành viên trong nhóm tự nhớ tự hiểu tự chia sẻ cho nhau là một tư tưởng ngây thơ rất đáng trách.
image source: unsplash
