“Nghề tóc giả lãi ối tiền đấy. Nhân viên của họ được thưởng hậu hĩ hơn mấy công ty kinh doanh thương mại nhiều. Anh biết vì sao không?
– Không. Vì sao?
– Tóc giả đâu có dùng được lâu. Em cá là anh không biết: tóc giả chỉ dùng được hai năm, cùng lắm là ba năm. Tóc giả làm càng tốt, chất lượng càng cao thì càng chóng phải thay. Nói gì thì nói, nó là sản phẩm tiêu dùng mà. Ấy là vì nó vừa khít đầu của người ta quá thành thử tóc bên dưới lại càng mọc thưa hơn. Mà hễ tóc mọc thưa hơn nữa thì lại phải mua tóc giả mới cho khớp. Anh thử nghĩ xem: Giả dụ anh đội tóc giả, thế rồi hai năm sau không dùng được nữa, liệu anh có nghĩ: Chà, tóc giả này hết xài được rồi. Không đội được nũa. Nhưng mua cái mới thì đắt quá, nên từ mai mình sẽ đi làm không đội tóc giả. Liệu anh có nghĩ thế không?
Tôi lắc đầu- chắc là không, – tôi nói.
– Dĩ nhiên rồi. Một khi đã phải đội tóc giả thì cứ phải đội mãi. Như là số trời bắt vậy rồi. Cho nên hội làm tóc giả mới phất to thế. Nói thì em cũng chả muốn nói, nhưng thật ra họ chẳng khác gì bọ buôn lậu thuốc phiện. Đã mắc câu của họ thì cứ thế làm khách hàng của họ cả đời. Anh đã bao giờ nghe nói tới anh chàng hói nào bỗng dưng lại mọc tóc chưa? Em thì chưa bao giờ nghe. Tóc giả tệ lắm cũng phải nửa triệu yên một bộ, oách thì phải tới một triệu*. Thế mà cứ hai năm anh phải mua một bộ mới! Trời ạ! Ngay cả xe hơi cũng xài được lâu hơn thế, những bốn, năm năm. Anh lại còn có thể đổi xe mới nữa chứ!
– Anh hiểu, – tôi nói.
– Thế đã hết đâu, họ còn có cả cửa hiệu làm tóc nữa. Họ giặt tóc giả và cắt tóc thật cho khách hàng. Cứ tưởng tượng mà xem: làm sao anh có thể tới hiệu cắt tóc bình thường, ngồi xuống ghế, lột tóc giả ra rồi bảo người ta tỉa tóc cho anh được! Chỉ cần mấy cửa hiệu đó không thôi cũng đủ hốt bạc rồi!”
Đọc mà không nhịn được cười, nhưng mà hàm ý kinh doanh thì quá sức tuyệt vời. Lần này anh bạn Haruki Murakami lại dạy kinh doanh. Những sản phẩm rất kín đáo rất thầm lặng mà hái ra tiền, không đếm xuể. Đừng tưởng phải bán iphone, làm google, facebook mới ngon nha. Bán tóc giả cho các anh hói, bán kẹo chewing gum cho khắp mọi người, chẳng ai biết chẳng ai hay, mà hốt bạc.
Ai đi bán tóc giả nào?
*1 triệu yên khoảng 200 triệu VNĐ
(Biên niên ký chim vặn dây cót, Haruki Murakami, trang 130-131)
Dzung Vu
